Article
Devletçi ekonomi politikası, orgun elindeki mal ve para miktarının artırılması için ülke kaynaklarının seferber edilmesine dayanıyor ve oyunda genelde şu iki yöntemle uygulanıyor:
Vergileri Yükseltmek
Hükümet topladığı vergilerle org şirketlerini çalıştırıp stok yapmaya çalışır fakat gelir vergisini yükseltmek işçileri altınla çalışmaya, KDV’yi yükseltmek alıcı ve satıcıların trade kanallarında alışveriş yapmasına sevk ettiği için vergilerin oranını yükseltmek hükümet beklentisinin aksine devletin gelirini artırmak yerine daha da düşürür. Doğal olarak dişe dokunur bir stok yapılamıyor. Ülkenin yerel parası ile hemen hiç bir işlem yapılmadığı için işe yaramaz hale geliyor ve değeri yavaş yavaş düşer.
Gelir Vergisini Yükseltip Para Basarak Orgda İşçi Çalıştırmak
Bu yöntemde gelir vergisini yükseltmenin amacı geliri yükseltmek değil, işçi pazarında orga rakip olabileceklerin önünü kesmek. %20 gelir vergisi olan bir sektörde işçi maaşı için çıkılabilecek en yüksek seviye 100 ise org'un çıkabileceği en yüksek seviye 120dir. Çünkü 20 lira işçiden gelir vergisi olarak kesilerek hazineye döner. Bu mantıkla hükümet devamlı para basarak yüksek gelir vergisi ile elde ettiği avantajından faydalanarak piyasadan toplayabildiği kadar işçiyle üretim yapar ve stok kasar. Bir şirkette ne kadar çok işçi çalışırsa o kadar verimlilik düştüğü için devlet dışındaki işverenlerin şirketleri boş dururken org şirketlerine yığılan kalabalık düşük verimlilikte çalışarak ülkenin üretim kapasitesini oldukça düşürür. Basılan para sadece iş gücü temininde değil bazen ek olarak ülke marketindeki ürünlerin sözde ucuz maliyetli yerel parayla satın alınmasında da kullanılır. Sığ ekonomik algısı olan devlet yöneticileri bu yöntemin maliyetinin sadece "çok ucuza" mal edilen yerel para olduğunu iddia etseler de kazın ayağı öyle değil. Basılıp piyasaya dağıtılan yerel para ve üretici ve tüccarların güvenini yitiren yerel para değer kaybederek hızla enflasyonu artırıyor. Hükümetin para basma politikasını gören herkes paranın değerinin gün geçtikçe düşeceğini bildiği için elinde yerel para tutmuyor ve eline geçer geçmez para piyasasına koyuyor, çünkü elde duran yerel para her gün altın bazında değer kaybı demek. Fakat bu politikanın enflasyonu artıracağını bilen ve buna önlem almak isteyen hükümetlerin genelde uyguladığı yöntem multi hesapların org hesaplarında çalıştırılarak onlara ödenen paranın tekrar piyasaya sürülmemesi yönünde oluyor. Etik olmamasının yanında bu yöntem çoğunlukla org hesabının yüklü miktarda debt yemesiyle sonuçlanıyor. Şirketi olan vatandaşlar kendi şirketinde çalışarak bu krizi daha hafif atlatırken, oyuna yeni kaydolan vatandaşlar orgdan aldığı maaşla marketten makul fiyattan alacak hiç bir şey bulamadıkları için oyunda kalıcı olmuyor ve ülke nüfusu git gide inaktifleşiyor.
Çoğu zaman para basarak ülkenin geleceğini sömüren hükümet üyeleri savaş zamanı orgda biriken ürünleri ahbap-çavuş ilişkisi içinde kendi arkadaş grubuna aktarıp bedava ve bol olan yüksek kalitede silahlarla savaşıp halka ülkeyi en çok kendilerinin sevdiği ve en çok kendilerinin fedakarlık yaptığı izlenimi vermeye çalışırken hızlıca da rank kasarlar. bu da sonradan ülkenin gelirini ele geçirmiş grup etrafında şekillenen bir aristokrasi oluşmasına sebebiyet verir. Bedava silahlarla hızlıca rank kastıkları için kendi grubundan başkalarına supply vermek artık kaynakların israfıdır çünkü kedileri yüksek rank ve iyi ekipmanla daha iyi vurmaktadır. 3-5 ekmek ve silah için bu düzene itiraz edenlerin üzerine saldırma görevini üstlenmek için görev bekleyen küçük adamlar da peyda olur ve bu tip oyuncular toplumdaki ayrışmayı derinleştirir. Bu ekonomi düzenin süresi uzatılabilse de sürdürülebilir olmuyor. Geride ise üretim verimliliği düşmüş, enflasyonu tavan yapmış, fabrikaları boş, parası değersiz, bazen de orgu binlerce gold ceza almış, toplumsal olarak da parçalanmış bir ülke bırakırlar.
Alphada oyuncuların günde 4 kere çalışması ve 4 kere çalışan oyuncuların ekonomik yeteneklerinin hızla artmasıyla oyunda 20 ekonomik yeteneğe ulaşan her oyuncu akşama ekmek ve hediye haklarını q1 silahla bitirebilecek ürün üretebilmiş oluyor. Bu açıdan aktif nüfusunun çoğu okul yada işten döndükten sonra oyunla ilgilenen oyunculardan oluşan ülkemiz için devlet stokçuluğu bence manasız.
Devlet stokçuluğu özet olarak devletin zenginliğini orgta biriken mal yada paraya indirgemiş olan kişilerin devletin başına geçmesiyle ülkeye zarar veren bir şekle bürünüyor. Stoğun toplanması ve toplanan stoğun paylaştırılması aşamasında oluşan sıkıntılar uzun süre giderilemiyor. Benim görüşüme göre ülkesine bağlı bir oyuncunun stoğunda olan her ürün o ülkenin stoğundan sayılır. Org hesabını 2 goldluk kâra sokmak için vatandaşı 5 goldluk zarara sokmak makul bir ekonomi yönetimi tarzı değil.
Serbest Piyasa
Ülke ekonomisini belirleyen 3 ana piyasa var: işçi piyasası, para piyasası, ürün piyasası. Serbest piyasa uygulayan hükümetler bu üç ana piyasadan bazılarında kontrollü serbestlik sunarken bazılarını tamamen serbest bırakabiliyorlar. Örneğin, hükümet işçi piyasasını tamamen işçi ve işveren arasındaki arz talep dengesine bırakabildiği gibi orgdan makul iş teklifleri vererek bir bir asgari ücret uygulaması yapabiliyor. Böylece işverenlerin anlaşıp işçileri çok düşük ücretlerde sömürmesini engellemek için tedbirler alabiliyor. Yada hükümet çok tüketilen mallar için (q1 silah, q5 ekmek, q5 gift gibi) piyasa fiyatının %5-10 üzerinde market teklifleri koyarak ürünlerde bir tavan fiyat uygulaması koyarak tüketicileri fiyat manipülatörlerden korumayı seçebilir. Herhangi bir piyasanın tamamen serbest bırakılması spekülatörlere alan bırakır.
İşçi Piyasası
Ülkedeki işçi piyasasının aktif olabilmesi için gelir vergisinin işçilerin altınla çalışmayı gereksiz görecek kadar düşük olması ve para piyasası ile ürün piyasasının istikrarlı olması gerekiyor. Bir işçi gelir vergisi hiç gelir vergisi ödemeyecek olsa bile eline geçecek yerel para ile ertesi gün kaç gold alacağını, ne kadar hangi üründen alabileceğini yaklaşık olarak bilmesi lazım. Ekmeği bir gün 3 liradan alıp diğer gün markette 8 lira gören, maaşıyla para piyasasından bir gün 8 gold ertesi gün 3 gold alabilen bir işçi yerel parayla değil altınla çalışmak isteyecektir. İşçi ve ürün piyasasından önce devletin para piyasasını düzenlemesi gerekir. Ülke topraklarında çalışan bir işçi, ürün piyasasının stabil olması halinde ekmeğini silahını ülke marketinden alarak maaşını da ürün piyasasına aktaracaktır.
Para Piyasası
Vatandaşların devlete vergi getiren piyasaları (işçi/gelir, ürün/kdv) kullanmaları için para piyasanın sabit olması gerekir. Günü gününe, saati saatine uymayan bir para piyasası hem işçi piyasasını, hem de ürün piyasasını bozacaktır. Para piyasasının düzene girmesi için çok paranın organize şekilde hareket etmesi gerekir. Ya devlet yüklü bir altınla yerel paranın kayda değer kısmını toplayarak para arzını kontrolüne alır, yada yerel paranın değerini kontrol edebilecek kadar çok yerel parayı elinde tutan vatandaşlarla koordineli olarak yerel parayı makul bir seviyede tutar. Yerel paranın çoğunluğunun bireysel oynayan vatandaşlarda yada yabancılarda olması halinde paranın değeri sabit tutulamayacağı gibi manipülatif hamlelerle para piyasasından altınların, yada ürün piyasasından ürünlerin yok pahasına dışarı gitmesine ve işçi ile ürün piyasasının da bozulmasına sebep olur.
Ürün Piyasası
Devlet tarafından istikrara kavuşan para piyasası ve tüketicilerin trade kanalında satıcı aramasına değmeyecek orandaki KDV oranı, vatandaşların ve diğer milletlerden oyuncuların ülkenin ürün piyasasını kullanmasını sağlar. Üretici de malını sadece trade kanalına vakit ayırabildiği zaman değil, markete koyduktan sonra tüm gün boyunca oyunda olmasa bile satabileceği için ürün piyasasını kullanacaktır.
Bana kalırsa devlet bu üç piyasada da kural koyucu olarak bulunmalı ama esas oyuncu olmamalı. Kural koyucu olarak sadece bir piyasayı değil üçünü birden düzenlemesi gerekir.
Davranış Eğilimleri
Ülkenin ekonomik durumu sadece hükümetin üzerinde karar kıldığı bazı rakamlarla şekillenmiyor. Vatandaşların ekonomik davranış eğilimleri de ekonominin şekillenmesinde en az vergi oranları piyasa fiyat belirlemesi kadar önemli. Oyun heyecanını yitiren oyuncular savaştan ve ticaretten ellerini çekip w+t modunda bir süre bekleyip inaktif oluyorlar. Buna çözüm olarak hükümet orta vadede sıkılmış oyunculara heyecan getirmek ve biriken stoklarını eritmek için kısa vadede ekonomik açıdan anlamsız ve risksiz olan savaşlara girişebiliyor.
Teoride ekonomiden çok iyi anlayan ama insan ilişkilerinde sıkıntılı olan devlet yöneticileri bazı grupları küstürüp, onların karşıdan vurmasına sebep olabilir. Yada ülke içinde güç zehirlenmesi yaşayan topluluk liderleri de kendi isteklerini savaşlarda vurmama yada karşıdan vurma tehdidiyle hükümetlere dayatabiliyor. Özellikle hükümet yetkililerinin reel yaşamdaki siyasi tercihlerini dini inançlarını oyun içinde tartışmaya kalkması da oyundaki milli birliğin bozulmasına vatandaşların devlete bağlılığının sarsılmasına sebep olur. Karakter sıkıntısı yaşayan vatandaş yada hükümet yetkilisinin vereceği zarar için bir ekonomik formül yok.
Mevcut ekonomi dinamikleriyle çok çeşitli ekonomi politikaları izlenebilir. Ama ben sık uygulanan yöntemleri değerlendirmek istedim. Bu değerlendirmelerim de oyunun bugünkü dinamikleriyle alakalı. Oyunda ref cc sistemi olur, npc sistemi olur, manyağın birisi oyuna ev-araba parası basar o zaman bu yazdıklarımın çoğu geçersiz olur.
Previous article:
Hammadde Üretim Formulü (5 years ago)
Next article:
Yerli ve Milli Kumarhane (4 years ago)
About the game:
USA as a world power? In E-Sim it is possible!
In E-Sim we have a huge, living world, which is a mirror copy of the Earth. Well, maybe not completely mirrored, because the balance of power in this virtual world looks a bit different than in real life. In E-Sim, USA does not have to be a world superpower, It can be efficiently managed as a much smaller country that has entrepreneurial citizens that support it's foundation. Everything depends on the players themselves and how they decide to shape the political map of the game.
Work for the good of your country and see it rise to an empire.
Activities in this game are divided into several modules. First is the economy as a citizen in a country of your choice you must work to earn money, which you will get to spend for example, on food or purchase of weapons which are critical for your progress as a fighter. You will work in either private companies which are owned by players or government companies which are owned by the state. After progressing in the game you will finally get the opportunity to set up your own business and hire other players. If it prospers, we can even change it into a joint-stock company and enter the stock market and get even more money in this way.
In E-Sim, international wars are nothing out of the ordinary.
Become an influential politician.
The second module is a politics. Just like in real life politics in E-Sim are an extremely powerful tool that can be used for your own purposes. From time to time there are elections in the game in which you will not only vote, but also have the ability to run for the head of the party you're in. You can also apply for congress, where once elected you will be given the right to vote on laws proposed by your fellow congress members or your president and propose laws yourself. Voting on laws is important for your country as it can shape the lives of those around you. You can also try to become the head of a given party, and even take part in presidential elections and decide on the shape of the foreign policy of a given state (for example, who to declare war on). Career in politics is obviously not easy and in order to succeed in it, you have to have a good plan and compete for the votes of voters.
You can go bankrupt or become a rich man while playing the stock market.
The international war.
The last and probably the most important module is military. In E-Sim, countries are constantly fighting each other for control over territories which in return grant them access to more valuable raw materials. For this purpose, they form alliances, they fight international wars, but they also have to deal with, for example, uprisings in conquered countries or civil wars, which may explode on their territory. You can also take part in these clashes, although you are also given the opportunity to lead a life as a pacifist who focuses on other activities in the game (for example, running a successful newspaper or selling products).
At the auction you can sell or buy your dream inventory.
E-Sim is a unique browser game. It's creators ensured realistic representation of the mechanisms present in the real world and gave all power to the players who shape the image of the virtual Earth according to their own. So come and join them and help your country achieve its full potential.
Invest, produce and sell - be an entrepreneur in E-Sim.
Take part in numerous events for the E-Sim community.